Son kullanıcının gündelik hayatında artık zaruri bir ihtiyaç haline gelen web, bugüne kadarki 30 yıla yakın evriminde üç evreden geçti. Bu evreler sırasıyla Web 1.0, Web 2.0 ve Web 3.0 olarak adlandırıldı.
Bunlardan ilki Web 1.0, bir internet dökümanı yaratma formatı olan sadece HTML ile oluşturuldu. Bu format, yalnızca kullanıcılarına salt okunur bilgiler sunmak amacıyla üretilen web sitelerinin inşasında kullanılıyordu.
Kullanıcıların herhangi bir yetkisi ve üretim/düzenleme paneline erişimleri yoktu. Web 1.0’da bir sitede bulunabilecek maksimum medya GIF’ler ve harici olarak hazırlanmış flash animasyonları veya Java Script ürünleriydi.
Web 2.0 döneminde ise web siteleri, kullanıcıların uygulamalar ile etkileşime geçebildiği ve düzenleme/üretme panellerine de erişebildiği bir hale geldi. Web 1.0’dan interaktif olma noktasında farklılaşan bu dönemde, kullanıcılar arası etkileşimde ve iletişimde çok yoğun bir artış gerçekleşti.
Sosyal medya platformları olan Facebook, Instagram, Twitter ve YouTube gibi çok bilinen uygulamaların hepsi Web 2.0’ın kapsamında yer almaktadır.
Yani genel itibariyle sosyal medyanın ön plana çıktığı, bilgiye erişimin, düzenlemenin ve üretip paylaşmanın en efektif alanlar olduğu web sitelerinin çoğunu kapsamaktadır. Ayrıca web 2 ile birlikte herkes internette kişisel web sitelerini açabiliyor oldu.
Web 3.0’a geldiğimizde ise etkileşimin artık yazılımsal çözümlemelere ve “akıllı” hale getirilmiş sistemlere dayanmaktadır. Bu noktada en büyük endişe, verilerimizin kontrol edilemez hale gelmiş olmasıdır.
İnternet üzerinde yaptığımız her işlemde bir kullanıcı olarak verilerimizin ve bilgilerimizin kopyası oluşturulur ve merkezi bir sunucuya gönderilir. Dünya genelinde kabul görmüş olan veri mimarileri, verilerin bir merkez sunucuda depolandığı ve burada yönetildiği bir sisteme dayanmaktadır.
Bu da ciddi güvenlik sorunlarını gündeme getirir. Bilerek veya yanlışlıkla, dahili veya harici herhangi bir şekilde gerçekleşebilecek her türlü yolsuzluğa karşı verilerimi saklayan kişi ve kurumlara güvenebilir miyim?
Böyle bir merkezilik yalnızca gizlilik anlamında sorunlara sebep olmakla kalmaz, aynı zamanda mal ve hizmetlerin arka planındaki her türlü hizmette verimsizliğe de sebep olur.
Veriler kurumlar tarafından merkezi bir yerde depolanıp yönetildiğinde, bunu çalmak veya manipüle etmek isteyen kişilerin peşinde olacağı tek bir merkezi mecra olacaktır.
Ancak bunu günümüzde büyümekte olan ve Web 3.0’ın bel kemiği olan blokzincir sisteminde incelediğimizde, bu manipülatörlerin her bir bilgisayarın peşinde olması gerekir. Bu da doğal olarak daha güvenli ve manipüle edilmesi imkansıza yakın bir senaryo sunar.
Aracılar olmaksınız gerçekleşen P2P işlemlerinin bu şekilde mümkün kılınmasının ilk adımı Bitcoin’in ortaya çıkması ile atıldı. Web 3.0’da veriler, bir blokzincir ağının birden çok bilgisayardaki kopyalarının ortaklaşması ile doğrulanarak korunur ve depolanır.
Bu sistemin ve yapılacak her bir işlemin kuralları protokoller üzerindeki akıllı kontratlar ile sağlanır ve böylece üçüncü şahıslar ortadan kaldırılarak güven payı herkese dağıtılır. Böyle bir yapının teşvik ve hızlandırıcı mekanizması ise kripto paralar ve onların etrafında inşa edilen ekosistemler oluyor.
BiLira, TL’ye endeksli bir stabil kripto para olarak kendi etrafında kurduğu ekosistem ve merkeziyetsiz finans dünyasına sunduğu kullanım alanları ile Türkiye ekosisteminde yer alan girişimler arasında Web 3.0 konseptine en uygun projelerden birisidir.
Web 3.0 ile kullanıcılar merkeziyetsiz kimliklerle merkeziyetsiz finans ürünlerini kullanabiliyor, NFT’ler ile medya ürünlerinin sahipliğini elde edebiliyor, DAO’lar ile yönetişim mekanizmalarında söz sahibi olabiliyor. Böylece Web 3.0 aracılara güvenin olmadığı bir dünyanın başlangıcı olarak karşımıza çıkıyor.
Kullanıcıların bir Web 3.0 platformuna erişmek için tek ihtiyaç duydukları Metamask gibi bir cüzdan adresi olduğundan yakın gelecekte bir çok platformun merkeziyetsizlik ve güvenilirlik kaygıları ile altyapılarını bu konsepte geçirmeleri bekleniyor.
BiLira ise Türkiye’de yaklaşan bu geleceğin kapılarını kurumsal firma ve son kullanıcılara sonuna kadar açan bir proje. Merkeziyetsiz finans ürünlerinde TL bazlı işlem yapmak isteyenler için ilk ve tek stabil kripto para olarak ekosistemin her gün büyümesi için aktif çalışıyor olacak.
Sizlerde BiLira platformunu web sitesi üzerinden test edebilir, Twitter hesabı üzerinden takibe alarak güncel gelişmelerden haberdar olabilirsiniz.
App | Twitter | Telegram | YouTube | Haber Bülteni | Linkedin
Bizimle fikirlerinizi paylaşmak yada işbirliği yapmak isterseniz ilgili adrese mail atabilirsiniz: hello@bilira.co
